Posted on

Ἐκπομπάριον

Θέματα ἐκ τῶν βιβλίων τῶν ἐκδόσεων.

α΄ ἐκπομπή: Σοφοκλέους Οἰδίπους Τύραννος α΄: Σκηνικὸς καὶ δραματικὸς χῶρος

Posted on

«Εἴδωλον» ἐκ τῆς «Καταβάσεως»

Ὁ ἥρως ὑπαντᾷ πρὸ τοῦ ποταμοῦ τῆς Λήθης τὸ εἴδωλον αὐτοῦ καὶ συνδιαλέγεται τούτῳ.

Posted on

Νέα ἱψενικὴ ἔκδοσις: Brand / Κεκαυμένος

Posted on

«Ἔκφρασις» ἐκ τοῦ «Ἀδιακόπως»

Ἐκ τοῦ Ἀδιακόπως: Διήγημα.

’Σ τοῦ Μίνου τὰ πρωτόχρονα βουλκᾶνος ’δὲν ἐκάπνει,
καί τὰ πουλάκια ἐπέτοντο κ’ ἐγλυκοτραγουδοῦσαν
πάνω ’ς τὰ βράχια τοῦ νησιοῦ ’ποῦ τὄλεγαν Στρογγύλη.
Οἱ πρωτεργάτρες μέλισσες ἀνθοκορφολογοῦσαν,
καί τὰ στημόνια ἐστέκοντο ψηλὰ καί λυγερᾶτα.
Ἐκεῖ τὸ τόπι ἐχάνετο, καθὼς κοράσια ἐπαῖζαν,
καί παλληκάρια μαχητὲς ἐπάλευαν ’ς τὸν χόρτο
’νὰ δείξουν πόσον ἠμποροῦν ἐχθροὺς ’νὰ καταβάλουν
καί μελλουμένων σκοτεινιὰ ’λιγάκι ’νὰ λαμπρύνουν.
Ἄρχοντες, ξένοι καί λαὸς ἐθαύμαζαν κ’ ἐλέγαν:
«Λαμπρὰ τὰ νιάτα τοῦ νησιοῦ, λαμπρὴ καί ἡ φύσις ὅλη,
λαμπρά ’ναι τὰ μελλούμενα, ὁ τόπος μας θὰ ζήσῃ!»
Αὐτὰ λοιπὸν ἐλέγανε καί οὐρανὸν ἐτήρουν
καταπὼς ὁ Ἡλιάτορας ἐφώτιζε τὸν κόσμο.
Ἆ, χειλιδόνια κι ἄγγελοι τοῦ πλούτου ’ς τὰ χωράφια
καί ’ς τὰ λειβάδια ὁλόγυρα βουνοῦ γαληνοτάτου,
πῶς τὸν ἀγέρα σχίζετε μὲ τὸν φτεροχορό σας,
πῶς σεῖς αἰθέρα ὀργώνετε μὲ τὸ ἁπλοφτέρουγό σας,
ὅταν τὸ ἀργοσάλεμα τοῦ Χρόνου ἀναλογᾶστε
καί τὸ κακὸ κι ἀνάθεμα τῶν λογισμῶν σφαλνᾶτε.
Ὅμως – καί τ’ ὅμως πάντοτε τὸν νοῦ στριφτοϋφαίνει –
θἀρθῇ κακό, θἀρθῇ σεισμός, θἀρθῇ τῆς γῆς ὁ Χάρος,
μὰ πάντοτε θὰ στέκεσθε χαρούμενα ’ς τὸν τοῖχο –
σεῖς ὠμορφοπλάσματα, ἐσεῖς σαϊττοπούλλια –,
ὡς ’πῆρε χέρι μάγιστρου χρῶμα-μορφὲς ’νὰ στήσῃ.
Καὶ θὰ γλεντᾶτε τὰ καλὰ τοῦ κόσμου ’ς τὴν εἰρήνη
καί τῆς σταχτιᾶς τῆς χλαλοῆς θὰ διώχνετε τὸν πόνο.
(Ἀλλὰ τὸ πρᾶγμα θὰ φανῇ, τὸ πρᾶγμα θε ’να γίνῃ·
κἀνεὶς ’ς τὸν κόσμον ἄφθορος, ἀνάλλαγο κἀνένα.)
Χρόνοι πολλοὶ ’ποῦ ἐπέρασαν, χρόνοι πολλοὶ διαβῆκαν,
τὴν ζωγραφιὰ ’δὲν ἔσβησαν, τὴν μνήμη μᾶς ἀφῆκαν
τῆς γῆς τῆς ὠμορφόθωρης πρὶ’ ’νὰ ἐκραγῇ ὁ τόπος.

Posted on

Ὁ Μεριντιὰν Μέτο διὰ τὸν «Ἄνθρωπον μεσημβρινόν»

μεριντιάν-μέτο-άνθρωπος-μεσημβρινός-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Ὁ συγγραφεὺς ἀναλύει τὸ περιεχόμενο καὶ τὴν ἐπιδίωξι τῶν στιχουργημάτων του.

Posted on

Ὁ Γιάννης Κωσταρᾶς διὰ τὸ ἔργον: «Καραϊσκάκης: Ὁ παρεξηγημένος ἥρωας»

γιάννης-κωσταράς-καραϊσκάκης-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Ὁ συγγραφεὺς ἐκθέτει τοὺς λόγους οἵτινες ὡδήγησαν εἰς τὴν σύνθεσιν τοῦ ἱστορικοῦ δράματος.

Posted on

Ὁ Εὐστράτιος Σαρρῆς διὰ τὴν συλλογὴ «Ἡ τέχνη γιὰ τὸ κάλλος»

ευστράτιος-σαρρής-η-τέχνη-για-το-κάλλος-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Ὁ συγγραφεὺς ἀναλύει τοὺς τρόπους καὶ τὸ περιεχόμενον τῆς ποιητικῆς του συλλογῆς.

Posted on

Ὁ Νῖκος Γκίκας διὰ τὸν «Μέγαν ἑσπερινόν»

νίκος-γκίκας-ο-μέγας-εσπερινός-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Ὁ συγγραφεὺς ὁμιλεῖ διὰ τὸ δρᾶμα του, τὸ ἐκτυλισσόμενο κατὰ τὴν περίοδον τῆς τελευταίας Δικτατορίας.

Posted on

Ἐκ τῆς «Καταβάσεως»

εκ-της-καταβάσεως-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Ἥτις σοι κρύπτεται ἀμίλητη ἐντὸς τοῦ μεγάρου τοῦ Βίου
σέ περιμένει διὰ ’νὰ ἔλθῃς φωνὴν εἰς καρδίαν ’νὰ φέρῃς,
σέ περιμένει ’νὰ σώσῃς αὐτὸν ἀπὸ χρόνιον ἄλγος
καὶ μετὰ σοῦ τὴν πνοὴν ’ν’ ἀποκτήσῃ, τὴν νέαν ἀγάπην.
Θὰ εἶνε ἡ ἀγάπη ὡσὰν στέγη εἰς τῶν χρόνων τ’ ἀπέραντα πλήθη,
θὰ εἶνε ἡ ἀγάπη τὰς γλώσσας τοῦ Κόσμου κατέχουσα πάσας.
Ἥλιος πρῶτος αἰώνων φωτίζει τὸ πρόσωπον ταύτης.
Σύ νυν προχώρει εἰς χαρὰς καινουργεῖς· ἀναμνήσθητι τότε:
Κύκλος τὰ πράγματα, κέντρον ἐχεις, περιφέρειαν γράφουν·
ἅπαν – καλὸν καὶ κακόν – εἰς φλοιὸν τοῦ σαρκίου προσκρούει·
πόνον παρέχουν προσέτι καὶ ἀγάπης καί δόξης προσκρούσεις.
Εἰς ἐπικράτειαν σὺ τῆς ἀγάπης ἐκ νέου θὰ εἰσέλθῃς.
Τότε θὰ ἑνίσῃς θυμὸν μετὰ πνεύματος διὰ τοῦ ἑτέρου,
σῆμα ὑπερβαῖνον τοῦ χώματος ἀκινησίαν -θανάτου.

Posted on

Ἀπὸ τὸν «Σόλωνα»

από-τον-σόλωνα-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Βαρειόμοιρέ μου Φοίνικα, πουλί μου ἐσὺ καημένο,
μὲ τὰ πυρά σου πούπουλα καὶ τὴ θερμή σου ἀνάσα
π᾽ ὅλο καὶ κατακαίγεσαι καὶ μές ἀπὸ τὶς στάχτες
ξαναγεννιέσαι ᾽λεύθερος στὰ ὕψη νὰ πετάξῃς,
τὴ δόξα τοῦ Ἄμμωνος Διὸς κ᾽ ἐσύ νὰ κοινωνήσῃς.
Ἀπόκει θένα κατεβῇς στὰ χτίσματα τοῦ ἀνθρώπου
καὶ πρῶτο-πρῶτο θεναὐρῇς τοῦ Χέωπος τὸν τάφο
ποὺ ἡ κορυφή του στέκεται στὴν ἄκρη τῆς ἐρήμου
ρίχνοντας ἥσκιο φοβερόν στοῦ Νείλου τὴν κοιλάδα.
Ἐσύ πεφτοσηκώνεσαι στῶν ζωντανῶν τὸν Κόσμο,
ἐκεῖνος ἔχει γιὰ αἴγλη του τὰ βάθη τῶν διαδρόμων.
Ἐσύ πετᾶς καὶ χάνεσαι μές στ᾽ οὐρανοῦ τὰ πλάτη,
ἐκεῖνος μές στὰ χρυσαφιὰ τὴ Στύγα κατοπτεύει.
Ἐσύ μές τοὺς ἀγέρηδες μὲ τ᾽ ἁπλοφτέρουγά σου,
ἐκεῖνος παρακάθεται στοὺς δικαστὲς τοῦ ᾍδου.

Posted on

Ἀπὸ τοὺς «Μνηστῆρας τοῦ θρόνου»

από-τους-μνηστήρες-του-θρόνου-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητροπουλος

Ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ δρᾶμα Οἱ μνηστῆρες τοῦ θρόνου τοῦ Ἑρρίκου Ἴψεν, μετάφρασι-σχολιασμός: Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, ἐκδόσεις ΘΑΠ, Ἀθήνα 2021, σελ. 158.

Δύναται ἕνας ἄνδρας νὰ λάβῃ τὴν θεία κλῆσιν ἐξ ἄλλου, ὅπως ἕνας παίρνει ὅπλα καὶ χρυσὸν ἀπὸ τὸν πεσμένο του ἐχθρό; Δύναται ἕνας μνηστὴρ τοῦ θρόνου νὰ λάβῃ τὸ βασιλικὸ ἔργο ἐπάνω του ὅπως ρίχνει τὸν βασιλικὸ μανδύα; Ἡ δρῦς, ποὺ προτιμᾶται στὴν ναυπηγικὴ γιὰ τὴν καρῖνα, δύναται νὰ
εἰπῇ: Ἐγὼ θέλω νὰ γίνω τὸ κατάρτι στὸ πλοῖο, ἐγὼ θέλω νὰ λάβω τὴν θέση τῆς ἐλάτης, νὰ δείχνω ψηλὰ λεπτὴ καὶ λαμπερή, νὰ ἔχω χρυσῆ κορυφὴν ἐπάνω μου, νὰ προβάλλω μὲ τὸ λευκό, τὸ φουσκωμένο τὸ ἱστίο στὴν λάμψη τοῦ ἡλίου καὶ νὰ φαίνωμαι πάνω στὸ κατάστρωμα ἀπὸ μακριὰ γιὰ τὰ πλήθη;.. ῎Οχι, ὄχι, βαρὺ ροζιασμένε κορμὲ δρυός, ἡ θέση σου εἶναι στὴν καρῖνα· ἐκεῖ θὰ εὑρίσκεσαι καὶ θὰ χρησιμεύῃς, σιωπηλὸς καὶ ἄφαντος γιὰ κάθε μάτι πάνω τὴν ἡμέρα..- ἐσὺ εἶσαι, γιὰ νὰ μή ἀναποδογυρίσῃ τὸ πλοῖο στὴν καταιγίδα· τὸ κατάρτι μὲ τὴν χρυσῆ του τὴν κορυφὴ καὶ μὲ τὸ φουσκωμένο του ἱστίο πρέπει ὅμως νὰ τραυάῃ κατὰ τὸ νέο, κατὰ τὸ ἄγνωστο, κατὰ τὴν μακρινὴν ἀκτὴ καὶ κατὰ τὴν σάγκα ποὺ θὰ ἔλθῃ!

Posted on

Flatiron – Πρόλογος

νίκος-γκίκας-flatiron-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Ἡ κατάληψη τῆς θέσης ἀπέναντι ἀπὸ τὸ κάθισμα τοῦ ψυχαναλυτῆ, ὑπῆρξε γιὰ πολλές δεκαετίες ἀπαγορευμένη συνθήκη τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης· ἡ δημοσιοποίηση της συνωδευόταν ἀπὸ προκατάληψη καὶ ντροπή, γιὰ ν᾽ ἀκολουθήσῃ, ὡς «ἐπιστέγασμα», ὁ χαρακτηρισμός: τρελός. Ὑπὸ τὸν φόβο μιᾶς τέτοιας ἀντιμετώπισης, χιλιάδες ἀνθρώπων ἔκρυβαν κ᾽ ἐξακολουθοῦν νὰ κρύβουν τὴν ἀνάγκη – περισσότερο δὲ τὴ λήψη – βοήθειας σὲ θέματα ὅπου ἡ κοινὴ ἐφηρμοσμένη λογικὴ καὶ ἡ πρακτική της φύση ἀδυνατοῦν νὰ προσφέρουν ἀπαντήσεις ἤ, ὅταν τὸ πράττουν, τὰ συμπεράσματα διευρύνουν καὶ διαιωνίζουν τὸ πρόβλημα ἀντί νὰ τὸ λύσουν, εἴτε κατατέμνοντας εἴτε διογκώνοντάς το· κοινὴ γνώση, ἄλλωστε, πὼς σὲ κάθε μικρόκοσμο τὰ πάντα μεγεθύνονται… Ἀπὸ τὸν κανόνα δὲν ἐξαιρεῖται οὔτε ἡ μικρὴ κοινωνία ὅπου συγκατοικοῦν ἡ ψυχή, τὸ πνεῦμα καὶ ἡ θνητή μας φύση.

Οἱ ἐξελίξεις τῆς τελευταίας δεκαετίας – ὁ ἠλεκτρονικὸς συγχρωτισμὸς γνωστῶν καὶ ἀγνώστων ἐντὸς τῶν κοινωνικῶν δικτύων -ἡ πόρτα τῆς οἰκίας, τῆς ψυχῆς, τοῦ νοῦ ποὺ ἀνοίγουν μπροστὰ στὴν κάμερα – κατέλυσαν ἀρκετοὺς περιορισμοὺς καὶ προκαταλήψεις, καθὼς μεταμόρφωσαν ἑκατομμύρια χρηστῶν σὲ μάρτυρες τῆς προσωπικῆς ζωῆς οἱουδήποτε θέλει νὰ θέσῃ ἑαυτὸν σὲ δημόσια θέα.

Μὲ τὴν ἐπιπλέον καθολικὴ ἀνατροπὴ τῆς τελευταίας διετίας – ἐπὶ προσχήματι πανδημίας –, μιὰ ὑπόθεση τείνει νὰ γίνῃ βεβαιότητα, ὅσο κινεῖται ἡ κοινωνία μακριὰ ἀπὸ παραδοσιακὰ πρότυπα βίου (οἰκογένεια, παρέες, διὰ ζώσης σχέσεις)· πρωτόγνωρη ἀνάγκη διέπει πλέον τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο: ν᾽ ἀνεύρῃ συνάνθρωπο κ᾽ ἐκεῖνος νὰ τὸν ἀκούσῃ ὡς καθοδηγητὴς τῆς σκέψης του ἢ ὡς συμπορευόμενος μὲ αὐτὴν πρὸς ἀναζήτηση ἀπαντήσεων: τὸ ἐλιξήριο δηλαδὴ τῆς συντροφικότητας.

Ἡ ἀλληγορία τοῦ κυνικοῦ φιλοσόφου ποὺ περιπλανιόταν καταμεσήμερο μὲ τὸ λυχνάρι ἄνθρωπον ζητῶν, δικαιώνεται λοιπὸν εἴτε ὡς προφητεία εἴτε ὡς στάση ζωῆς. Καθείς μας – ὁλομόναχος – ὁδεύει ὁλοταχῶς στὴν ἡμέρα, ὁπότε οὔτε νὰ τὸ παραδεχτῇ θὰ ντρέπεται οὔτε νὰ τὸ φωνάξῃ. Καθισμένος στὴν πολυθρόνα τοῦ ψυχαναλυτῆ.

Ἀθήνα, Ἀπρίλιος 2021.

Posted on

Στὴ λάμψη τοῦ θέρους

φάος-ηελίοιο-ήλιου-φως-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Κυλάει ὁ χρόνος κι ὁ ἥλιος ἀνεβαίνει ψηλά -διώχνει τὸ σκοτάδι -ἐκεῖνο ποὺ τὄχουμε γιὰ θάνατο καὶ δυστυχία -μόνον αὐτό… Λές καὶ τὸ φῶς φέρνει ἀποκλειστικὰ ζωή, χαρά· σὰ νὰ μήν ἀποκαλύπτῃ, τοὐλάχιστο, τὰ παράδοξα τοῦ σκότους -λές καὶ δέ θέτει κ᾿ ἐκεῖνο αἰνίγματα. Στ᾿ ἀρχαῖα χρόνια, ὁ αἰνικτής- ἄναξ οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς, κατὰ τὸν μέγαν ἀρνητὴ τοῦ Ὁμήρου, τὸν Ἡράκλειτο, ἦταν κι ὁ θεὸς τοῦ φωτός: ὁ Φοῖβος-Ἀπόλλων. Τὰ βέλη του σκορποῦσαν ἀσθένειες στὸ στρατόπεδο τῶν Ἀχαιῶν. Περπατοῦσα στὴ Μεσσηνία δώδεκα χρονῶν· ἔρημος ὁ δρόμος· τρεῖς τὸ μεσημέρι· καλοκαίρι· λάβρα ὁ ἀέρας· ὁ ἥλιος πύρωνε τὴν ἄσφαλτο· οἱ μορφές, κεράκια -«λιώνανε»· ὁλομόναχος ἐγώ. Τρομακτικώτερο τοπίο δέν ἔχω ζήσει… Καὶ στὴ λάμψη τοῦ θέρους ἔρχεται ὁ θάνατος.

Posted on

Flatiron

νίκος-γκίκας-flatiron-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

ΚΟΣΜΙΔΗΣ: Ὑπάρχει ἕνας σχετικὸς ὄρος γιὰ ὅλο αὐτό. Ἡ μέθοδος ὀνομάζεται Φλατάιρον· μὲ αὐτήν τὴ λέξη περιέγραφαν οἱ Ἄγγλοι τὰ παληὰ σίδερα σιδερώματος. Στὴν περίπτωσή μας, ὁ ὅρος περιγράφει τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ἀνακτᾶται μιὰ χαμένη μνήμη: ὅπως τὸ σίδερο, ποὺ σβήνει τὶς τσακίσεις καὶ τὶς ζάρες ἀπὸ τὸ ροῦχο. Μὲ ἀκρίβεια, τέλεια καὶ ἀπόλυτα. Ὄργανο ἀναγκαῖο γιὰ νὰ γίνῃ αὐτὸ ἐφικτό: ἡ συναναστροφή, ἡ συζήτηση μὲ ἀνθρώπους ἄσχετους φαινομενικὰ μὲ τὸ θέμα, ἄσχετους μὲ αὐτὸ τὸ διακύβευμα…

Posted on

Ἡ τέχνη γιὰ τὸ κάλλος

ευστράτιος-σαρρής-η-τέχνη-για-το-κάλλος-θεοδόσης-αγγ-παπαδημητρόπουλος

Ἡ ἐμμορφιὰ ἐντὸς κρατεῖ τὸ ἦθος,
τ᾽ ἄναρχον, τὸ ἀνάλλαγον, τὸ αἰώνιο,
τὸ ἀπάτητο τοῦ θείου λόγου βύθος.
Δὲν ἔχει χρεία κύκλιο κι ὀρθογώνιο
λόγου σκουτάρι ὅπου ὁ θνητὸς ὑψώνει
σὰν ᾽μπρός του ἐφάνη ζεῦγος καταχθόνιο:
Ὁ θεριστὴς μὲ τ᾽ ἄτι ὅντες ζυγώνῃ,
φράζεται μὲ τειχιά, δόξες καὶ νόμους,
καμώνεται τὸν ἥσκιο ὅπου πετρώνει.
Τὸ κάλλος δὲ ζητάει καιροὺς καὶ χρόνους,
χύνετ᾽ ἐκ τὴν ἀείῤῥοη πρωτοκρήνη
φτάνει ὥσμε τὴν ψυχὴ ἀπὸ μύριους δρόμους.
Μολεύεται ὡς κυλᾶ μὰ ὅ,τι θὰ μείνῃ,
ἀλήστου γεύσεως νέκταρ, τὸ γνωρίζει,
προσγονατίζει, ἀχόρταγη, καὶ πίνει.
Τ᾽ ὥρηον οὐδείς τοῦ Γίγνεσθαι θεσπίζει
μήτε τοῦ κεντρικοῦ πυρὸς ἡ ἑστία·
φωτόβροχο τοῦ Ἑνός τὸ πᾶν ῥαντίζει.
Ἕδρες, σχολές, κατώγια καὶ γραφεῖα
ματαίως ἱδροκοποῦν νὰ τὸ μορφώσουν
μὲ μῆτρες, μανιφέστα κι ἄλλ᾽ ἀστεῖα.
Πῶς τὴ βροχὴ νὰ λιθοπεριζώσουν,
τὸ σύγνεφο πῶς ν᾽ ἁλυσοδαμάσουν,
κάθε ἀρετὴ ἐνέχει τί νὰ ὀρθώσουν.
Ὄντα χτιστά, καίγονται ν᾽ ἀπεικάσουν
μ᾽ ἥσκιους μέσ᾽ στὸ ψυχρὸ σπηληοντουβάρι
τὰ αἰθέρια, καὶ τὸν οὐρανὸ ἀποτάσσουν.
Τὸ κάλλος δὲν μετριέται μὲ καντάρι,
μακρόθε ἀναβοσβήνει θεῖος φάρος
κι ὁρίζει στὴν ψυχὴ ποιὰ ὁδὸ νὰ πάρῃ.
Προμάντεμμα μιᾶς γῆς μὲ δίχως βάρος
καὶ πρωταυγὴ ὅπου δὲν θὰ στερνοδύσῃ,
περβόλι ἀμάραντο, φαντὸ στὸ θάῤῥος.
Θρασίμι ἐκεῖ δὲ μέλλει νὰ βαδίσῃ,
κεῖ αὐγάζει τὸ βασίλειο τῶν γενναίων,
κ᾽ εἰς κάθε ἀσχήμια ἡ πύλη εὐθύς θὰ κλείσῃ.
Εἷς νόμος κεῖ, τῶν ἀληθῶς ὡραίων,
τῶν ὄντως ὄντων, τῶν ἀεινῦν μαρμαίρουν,
τὸ ἐκμαγεῖο ἁπάντων τῶν σπουδαίων.
Ἡ τέχνη, ὅλες οἱ τέχνες, νὰ τὸ ξέρουν,
πολιτική, καλλιτεχνία ἢ ἄλλη,
τὸ κάλλος, θεῖο σπινθῆρα, ἐντός των φέρουν.
Πότε ἀγροικήθη ἀλήθεια πλέον μεγάλη
ἀπ᾽ τὴν ἀλήθεια: Ἡ τέχνη γιὰ τὸ κάλλος,
κι ἂν δίχως το, ψεῦδος καὶ καρναβάλι.