Πρὸς ἑαυτούς

Μᾶς ρώτησε κάποτε: «Ποιός πιστεύετε πὼς εἶμαι πραγματικά;» Ἀρχίσαμε νὰ λέμε ὁ καθένας μας μὲ τὴ σειρά..- τόσες μποῦρδες μαζεμένες δέν ἔχω ματακούσει! Τώρα ποὺ τὸ σκέφτομαι, μοῦ κάνει ἐντύπωση πῶς δέ σκάσαμε στὰ γέλια. Ἀφότου μίλησε κι ὁ τελευταῖος, μᾶς κοίταξε καλά-καλὰ καὶ ξέχωρα τὸν καθένα, κ᾿ εἶπε: «Ἀκόμα, δέν ἔχετε καταλάβει…» «Πές μας!», τοῦ φωνάξαμε μεῖς. «Πές μας ἐσύ, ποιός εἶσαι τάχα!» Τότε, μᾶς ἔδειξε σιωπηλὰ ἕναν-ἕναν. Γίναμε μεμιᾶς στῆλες ἅλατος… Ὅταν ἔφτασε σὲ μένα, κοπήκανε τὰ ἥπατά μου: Σημάδευε ἴσια στὸ μέτωπο, ἀνάμεσα στὰ μάτια! Ἀπὸ μακριά, ἐκεῖνο τὸ δάχτυλο ἔδειχνε κ᾿ ἔκοβε σὰ λεπίδι.

Ἀγρότης κ’ ἔμπορος περπατοῦν σ’ ἐλαιῶνα, διαφωνῶντας γιὰ τὰ τελευταῖα, «κοσμοϊστορικά» γεγονότα στὴν κοντινὴ πόλη: Κάποιος σπουδαῖος φίλος τους ἐκτελέστηκε. Ἕνας ἐργάτης ἐμφανίζεται ὡς ἀπρόσμενος συνοδοιπόρος· θέλει νὰ μάθῃ γιὰ ὅσα συνέβησαν, νὰ καταλάβῃ τί συντάραξε τὴν πολιτεία κι «ἄλλαξε τὴν Ἱστορία», νὰ πληροφορηθῇ γιὰ τὸν ἐκλειπόντα… Οἱ δυό τους θυμοῦνται καὶ διηγοῦνται, πότε κωμικὰ καὶ πότε τραγικώτατα, νιώθοντας πὼς κ’ ἡ μνήμη ἀκόμα εἶναι ἐπικίνδυνη, σὰ γίνεται συνείδηση· ἰδίως, ἂν στὸ τέρμα τῆς πορείας κρύβεται ἡ ἀποκάλυψη κ’ ἡ ἀπολύτως προσωπικὴ ἐπιλογὴ τοῦ καθενός…