Εἶμ᾿ ἕνα ἑρπετό.
Κάθομαι πάνω σὲ μιὰ πέτρα.
Τὸ βλέμμα μου στραμμένο στὸ Σύμπαν.
Κάθε ἴνα μές στὴ σάρκα τοῦ ἑρπετοῦ ποθεῖ τὸν Κόσμο.
Η σάρκα ποθεῖ τὸ Σύμπαν, μὰ καὶ τὸ Σύμπαν ποθεῖ ἐμένα…
Ἀπὸ τὸν Μαρτῖνο Λούθηρο τῆς Maria Tryti Vennerød
σὲ πρώτη διεθνῆ κυκλοφορία.
Ὁ νοῦς πετοῦσε
στὰ «ὑψηλά»
κ᾽ ἡ πυγμή του
ἐξουσίαζε στὰ καθημερινά!
Θεοδόσης Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος, Ἀνδροδικία.
Εὐηρέστησεν Ἐνὼχ τῷ θεῷ
καὶ οὐχ ηὑρίσκετο,
ὅτι μετέθηκεν αὐτὸν ὁ θεός.
Γένεσις Ε΄ 24.
Τοῖς πολίταις μὴ θρασύνου.
Ὄφρα δέ μοι ζώει καὶ ὁρᾷ φάος ἠελίοιο…
Μὰ σὰν τὸν βλέπω νὰ ζῇ -νὰ βλέπῃ ἥλιου φῶς…
Ἰλιὰς Σ 61· 442.
Ἐπειδὴ ἡ Τύχη μεταβάλλεται, οἱ ἄνθρωποι, καθὼς ἐπιμένουν στὴ συμπεριφορά τους, εὐτυχοῦν ὅσο οἱ πράξεις τους συνᾴδουν μ᾿ αὐτή -δυστυχοῦν ἅμα πάψῃ ἡ συμφωνία.
Τὸν ἀγαπούσαμε ὅσο καταφέραμε… νὰ τὸν καταλάβουμε τέλος πάντων -νὰ τὸν αἰσθανθοῦμε ἕναν ἀπὸ μᾶς.
Ἄδεια ὅλα στὸ μέσο τῆς πόλης, ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους, ἀνάμεσα στὶς καρδιές, ποὺ στέκονται δῶ σὰ μέσα στὸ κενό!
Χαρούμενη, ἡ μοναξιά, γιὰ κεῖνον ποὖν᾿ ὅλο εὐτυχία.
Τὸν ἄπειρο οὐρανὸ
διασχίζουν ἀνεμπόδιστα
οἱ ἄσπροι καβαλλάρηδες,
κ᾽ ἐκεῖνος μαυρογάλανος
μές στὴν ψυχή μου φέγγει.
Τὴ νύχτα, ὕπνος δέν τὸν ἔπιανε καὶ στριφογύριζε.
Τὰ ξημερώματα σηκώθηκε -πῆγε στὸν καθρέφτη.
Στάθηκε καὶ κοίταζε μές στὸ εἴδωλο τὸ κάθετί
Ἔπιασε αὐστηρά -ρωτοῦσε ἐπίμονα: «Ἀληθεύεις;
Εἶσαι, πράγματι, αὐτός ποὺ λές στοὺς ἄλλους;
Ἀπάντα! Μή σωπαίνῃς!» Τίποτα δὲν ξέφευγε·
τὴν ὅποια σύσπαση ἐπόπτευε τοῦ δέρματος.
«Κάτι καταφέρνεις… Προχώρα: Μή ψεύδεσαι,
ἀλλ᾽ ἀλήθευε. Ἀλήθευε καὶ γνώριζε, καθρέφτη μου,
ὅτι τὸ πρότυπο τὸν τρόπο τὸ δικό σου κρίνει.»
ΜΑΡΤΥΡΑΣ Β΄:
Ἁμαρτίες γονέων..-
ὅλων τῶν γονέων
κι ὅλων τῶν γενιῶν!
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ( Πρὸς ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ ):
Στὰ δικαστήρια, βλέπετε – ἐδῶ –,
μὲ λέξεις κρίνουμε τὶς συνειδήσεις.
Α΄ ἐπεισόδιο, σελ. 26.
Δικαστικὴ ποιητικὴ τραγῳδία μετὰ χοροῦ, ὅπου δικάζεται παραδειγματικὰ ἕνας ἄνδρας γιὰ τὴν αὐτοκτονία τῆς γυναίκας του. Ἡ κοινωνία, ὡς χορὸς ἐνόρκων, πρέπει νὰ δώσῃ μιὰ λύση στὸ ζήτημα τῶν δύο φύλων και τὴ σχέση τ…
Ἡ Παροδικότητα, ὅπως διατυπώνεται ἀπ’ τὸ Βούδδα, ἔχει γίνει μᾶλλον γενικώτερη ἰνδικὴ ἰδέα, παρὰ βουδδιστική, κ᾿ εἶναι ἀρκετὰ γνωστὴ καὶ στὴ Δύση. Δὲν ὑπάρχει Εἶναι, μονάχα Γίγνεσθαι. Ἡ κατάσταση κάθε ἀτόμου εἶναι ἀσταθής, πρόσκαιρη -σίγουρα θὰ παρέλθῃ. Ἀκόμα καὶ στὸν ἀβιοτικὸ κόσμο βρίσκονται, σὲ κάθε πρᾶγμα, μορφὴ κι ἄλλες ὑλικὲς ποιότητες. Στοὺς ζωντανοὺς ὀργανισμούς, ἀκολουθεῖται συνεχῶς κατιοῦσα πορεία ἀπὸ νοητικὲς ποιότητες. Ἡ ἕνωση ὅλων αὐτῶν συστήνει τὸ ἄτομο. Κάθε πρόσωπο, ἢ πρᾶγμα ἢ θεός, εἶναι ἕνα συνταίριασμα -ἕνα μεῖγμα. Σὲ κάθε ἄτομο, δίχως ἐξαίρεση, ἡ σχέση τῶν συνιστωσῶν του ἀλλάζει ἀδιαλείπτως καὶ δὲν εἶναι ποτέ ἡ ἴδια σὲ δυὸ συναπτὲς στιγμές. Ἕπεται πὼς τὴ στιγμὴ ποὺ ξεκινάει ἡ ἑτερότητα κ᾿ ἡ ἀτομικότητα, ἀρχίζουν νὰ λειτουργοῦν ἡ ἀποσύνθεση κ᾿ ἡ ἀποδιοργάνωση. Δὲν ὑφίσταται ἀτομικότητα δίχως συνταίριασμα -δὲν ὑφίσταται συνταίριασμα χωρίς γίγνεσθαι -δὲν ὑφίσταται γίγνεσθαι δίχως διαφοροποίηση -δὲν ὑφίσταται διαφοροποίηση, τέλος, χωρίς ἀποσύνθεση καὶ ἀπώλεια πού, ἀργὰ ἢ γρήγορα, θἆναι τελεσίδικα ὡλοκληρωμένη…
Εὐσύνοπτη εἰσαγωγὴ στὴν ἱστορικὴ μορφὴ τοῦ Βούδδα.
Ἀπ᾽ τὰ λυρικὰ ποιήματα τοῦ Ἴψεν, ὅπως κι ἀπ᾽ τ᾽ ἀντίστοιχα μέρη τῆς θεατρικῆς του παραγωγῆς, τεκμαίρεται ἐξαιρετικὴ ἱκανότητα στὸ χειρισμὸ μέτρων κι ὁμοιοκατάληκτων σχημάτων. Ἀδιάσπαστο ὅλον συναποτελοῦν μορφὴ καὶ περιεχόμενο στὶς λυρικὲς δημιουργίες του!
Στὸ συγκεκριμένο ἔργο, τὰ στιχηρὰ μέρη ἐναλλάσσονται μὲ τὰ πεζολογικά. Ἐνῷ στὸν Σαίξπηρ ὁ στίχος κι ὁ πεζὸς λόγος σημειώνουν τὴν ἀντίστιξη τῆς λογικῆς ὅπως καὶ τῆς διασάλευσής της, μεταξὺ ἄλλων, ἐδῶ ὁ στίχος ἔχει διαφορετικὴ λειτουργία ὡς πρὸς τὸν πεζὸ λόγο: δηλώνει ψυχικὸ πάθος. Ὅπου παρακάμπτονται ἡ ἐξωτερικὴ κοινωνικὴ συνάφεια κι ὁ χειρισμὸς σ᾽ ἐπίπεδο διαπροσωπικῶν σχέσεων, ξεκινάει ἕνα κρεσέντο συναισθηματικῆς ἔκφρασης – σχεδὸν παροξυσμοῦ – ποὺ κορυφώνεται συνήθως μές σὲ κάποιον μονόλογο ἢ κάποια ταχύτατη καὶ συναρπαστικὴ στιχομυθία. Ὁ δραματικὸς στίχος τοῦ ἔργου οἰκοδομεῖ τὴν ψυχικὴ ἔνταση μὲ μιὰ σχεδὸν μουσικὴ σύλληψη τοῦ λόγου· ἂν δέν ἦταν κατ᾽ οὐσίαν ἡδυσμένος, ἡ κατάσταση θὰ ἐξώκειλε ἀπογοητευτικὰ στὸ κακῶς ἐννοούμενο μελόδραμα.
Τὰ τραγούδια συμπληρώνουν τούτη τὴν αἴσθηση. Πρῶτα ἐντάσσονται ἀπολύτως στὴ δράση, ὅπως λ.χ. τ᾽ ἀντίστοιχα στὸν Πέερ Γκύντ. Ἔπειτα, ἐπεκτείνουν τὸν δραματικὸ ὁρίζοντα -εἶναι σὰ νὰ φέρνουν πάνω στὴ σκηνὴ τὴ νορβηγικὴ ὕπαιθρο μὲ τὰ τοπία τῶν φιόρδ, τῶν λιβαδιῶν καὶ τῶν βουνῶν της· κατὶ παρόμοιο συμβαίνει καὶ μὲ τὶς στιχηρὲς ἀφηγήσεις, ὅπου ἡ Φύση παίρνει ψυχὴ καὶ ζωντανεύει. Ἡ ἀτμόσφαιρα δονεῖται ἀπ᾽ τὴν ἑορταστικὴ διάθεση τοῦ ἴδιου τοῦ δραματουργοῦ -ἀπὄνα ἁπαλὸ καλοκαιριάτικο ἀεράκι.
Ἐπισκεφθῆτε τὴν ἱστοσελίδα γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τοῦ Ἑρρίκου Ἴψεν: www.ibsen.gr
ΓΚΟΥΝΤΜΟΥΝΤ (Τραγουδάει):
Ἀπὸ λόφους διάβαινα τόσο βαρὺς καὶ μόνος·
τὰ πουλάκια λέγανε κι ἀντιλαλοῦσε ὁ λόγγος·
λέγανε παμπόνηρα καὶ σιγοτραγουδοῦσαν
νὰ σταθῶ νὰ στοχαστῶ οἱ ἀγάπες πῶς ἀνθοῦσαν:
«Χρόνους…
Στὴν πρώτη σύνταξη, ἡ δράση ἐκτυλίσσεται πολύ κοντὰ στὸν πατροπαράδοτο Βορρᾶ -στὴ Νορμανδία· στὴ δεύτερη, τὰ πράγματα ἀλλάζουν αἰσθητὰ καὶ προμηνύουν τὸ μεγάλο γεγονὸς κάπου δεκατέσσερα χρόνια μετά: Τὸ ταξίδι-ἀπόδραση τοῦ Ἴψεν στὴν Ἰταλία -τὴν ἐπαφὴ μὲ τὸν ἀρχαῖο Νότο τῆς Εὐαισθησίας καὶ τοῦ Πολιτισμοῦ, τοῦ ὠκεανοῦ τῆς Σκέψης γιὰ κάθε φλογισμένη, γερμανικὴ ψυχή. Ἀντίστοιχα, ἡ πνευματικὴ χειραφέτηση τοῦ Νίτσε ἐπιτυγχάνεται ὕστερ᾽ ἀπ᾽ τήν «ἱερὴ κατάβαση» καὶ τό «προσκύνημα» -τὸ ἴδιο καὶ τοῦ Γκαῖτε καὶ τὰ παραδείγματα δέν ἔχουν τελειωμὸ στὴν Ἱστορία τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Πνεύματος.
Ὁ ἐπαρχιωτισμὸς τοῦ παγωμένου εὐρωπαϊκοῦ ἄκρου, δέν ἀρκεῖ γιὰ τὸν Ἴψεν: Ὁδηγεῖ σὲ μονομέρειες, ἰδεοληψίες κι ἀποκλεισμούς. Ποθεῖ ὁ Νορβηγὸς νὰ ἑνωθῇ μὲ τὸν κοσμοπολιτισμὸ τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, τῆς ἐκπολιτισμένης Μεσογείου· τὸ mare nostrum δέν ἀποτελεῖ γιὰ κεῖνον ἰμπεριαλιστικὴ διαπίστωση, ἀλλ᾽ ἀχτῖδα ἐλπίδας γιὰ διεθνῆ εἰρήνη. Αὐτό διατρανώνει ὁ πυρῆνας τῆς πλοκῆς: τὴ γόνιμη συνάντηση Βορρᾶ καὶ Νότου, τό «εὐαγγέλιο» τῆς Ἀναγέννησης μετὰ ἀπ᾽ τὸ Ragnarok -τὸν πρόσκαιρο χαμὸ τῶν πατρῴων θεῶν.
Τὸ ἔργο ἐκθέτει τὴ σχέση τοῦ ἑνός – τοῦ ἡγέτη – μὲ τὸ πλῆθος ποὺ τὸν ἀκολουθεῖ: Ὁ ΚΑΤΙΛΙΝΑΣ θἄθελε νὰ πιστέψῃ τὶς πατροπαράδοτες ἀξίες ποὺ ἐπισείει στοὺς συντρόφους του, ἀλλὰ καταλαβαίνει πὼς καμμιά σχέση δὲν ἔχουν μὲ τὴν ἐποχή του κι ἀμφιβάλλει τὴν ἴδια στιγμὴ ποὺ τὶς ἐκφέρει, γιὰ τὴν ἀποτελεσματικότητά τους. Ἀλήθεια, λίγοι πολιτικοὶ στὰ πρῶτα χρόνια τοῦ 21ου αἰώνα ἔπεσαν στὴν παγίδα αὐτῆς τῆς ἐσωτερικῆς διβουλίας;.. Τὸ πλῆθος, δικαίως, θέλει ν᾿ ἀνανήψῃ οἰκονομικά, ἀλλὰ ἔχει φτάσει σὲ τέτοιο σημεῖο πνευματικῆς κατάπτωσης, ὥστε λατρεύῃ τὴν εὔκολη ζωὴ ὡς «τελείωση τῆς ἀνθρώπινης φύσης» μὲ χρέη ποὺ προφανῶς θὰ διαγραφοῦν (αὐτό ἐπιποθεῖ). Λίγοι λαοὶ τοῦ σημερινοῦ εὐρωπαϊκοῦ Νότου δὲν ἔχουν καταντήσει ἐκεῖ; Βορειοευρωπαῖοι δέ «φλερτάρουν» ἐν κρυπτῷ καὶ παραβύστῳ μαζὶ μὲ τὴν κατεδαφιστικὴ ἰδέα;..
Ἂν θἄπρεπε νὰ κατονομαστοῦν ὡς κοντινὰ κάποια ἀπὸ τὰ ἑπόμενα δράματα, ὑποψήφια θἆταν Ἡ Ἕνωση τῆς Νεότητας, Τὰ στηρίγματα τῆς κοινωνίας καὶ τό: Ἕνας ἐχθρὸς τοῦ λαοῦ· καὶ τὰ τρία, δηλαδή, ἀστικὰ δράματα κοινωνικοῦ προβληματισμοῦ. Ὁ πυρῆνας τοῦ Κατιλίνα, ἂν παρακαμφθῇ ἡ μορφή του καὶ τὸ ἐρωτικὸ τρίγωνο ποὺ ὑπάρχει γιὰ νὰ φωτίσῃ κυρίως τὴν ψυχικὴ κίνηση τοῦ ἥρωα, ἀποζητάει διεξόδους ἀνάλογες μ᾿ αὐτά τὰ ἔργα -ἐκεῖ κατατείνει. Ἡ προβληματική, μὰ κ᾿ ἡ ἐνδιαφέρουσα σκηνικὰ γιὰ τὸ σύγχρονο Θέατρο φύση του κρύβεται στὴν παράδοξη σύνθεση ἱστορικῆς τραγῳδίας σαιξπηρικῆς κοπῆς καὶ θεματολογίας ἀπὸ τὸ ἀστικὸ περιβάλλον.
Μεγαλώνουμε κι ἀνατρεφόμαστε, μ᾽ ὅποια ἐπιτυχία, ἐκλαμβάνοντας τὴν ἁρμονία τῆς οἰκογένειας ὡς κάτι αὐταπόδεικτο. Τέτοια εἶν᾽ ἡ κοινωνικὴ ἀνάγκη ποὺ δέν ἀφήνει περιθώρια στὴν ἐννόηση τοῦ προφανοῦς: Τό «αὐταπόδεικτο» δέν εἶναι παρὰ εὐκτέο… Προϋποθέτουμε ὡς τετελεσμένο ὅ,τι θἄπρεπε νἆναι ἀντικείμενο συνεχοῦς πάλης σὲ μιὰν ἀρένα ὅπου μοναδικὸ ὅπλο κι ἀσπίδα στέκει ἡ φιλαλήθεια· ὄχι βεβαίως ἡ ἰδεοληψία κάθε ΓΚΡΕΓΚΕΡΣ, γιατὶ κι αὐτὴ βαθύτατο ψέμα συστήνει στὴν προσπάθειά της νὰ καλουπώσῃ τὸν Κόσμο μές στὰ λειψά της μέτρα… Ἡ κριτικὴ στάση ξεκινάει ἀπ᾽ τὰ πλέον οἰκεῖα, τὰ πλέον «δικά», φαίνεται νὰ ὑποστηρίζῃ ὁ δραματουργός. Ἡ ἀγριόπαπια συμπληρώνει, ἔτσι, τὸ αἴτημα γιὰ καθαρότητα βίου ποὺ προβάλλει ἄτεγκτο στὸ προηγούμενο δρᾶμα: Ἡ αὐλαία κλείνει ἐκεῖ μὲ τὸ γιατρὸ ΣΤΟΚΜΑΝΝ νὰ ἐπαίρεται γιὰ τὴν ἱκανότητά του νὰ παραμένῃ, ἂν καὶ κοινωνικὰ ἀπομονωμένος, ὄρθιος· μὰ ἔχει γύρω του τ᾽ ἀγαπημένα πρόσωπα -τὴν οἰκογένειά του. Τί ρώμη κι ἀδαμάντινο χαρακτῆρα θἄδειχνε τάχα, ἂν τὸ σπιτικό του ἔζεχνε ἀπὸ βρικολακιασμένα μυστικά;..
«Ρέκτες» εὐαγγελίζονται ἀναμόρφωση σύμπαντος κόσμου, μὰ δέν μποροῦν νὰ κουλανδρίσουν τὰ δυσκολώτατα τοῦ οἴκου τους. Πόσους ΓΚΡΕΓΚΕΡΣ, ἂν εἴχαμε γνώση κ᾽ ἐμπειρία, δὲ θὰ διακρίναμε κάτω ἀπ᾽ τὸ προσωπεῖο τοῦ ἀγέρωχου καβαλλάρη; Οἱ ντουλάπες εἶναι βαθειά χτισμένες στὸν τοῖχο κάθε σπιτιοῦ καὶ χωρᾶνε πολλές σειρὲς ἀπὸ σκελετούς.
Τὸ δεντρόφυτο ὥς τὴν κορυφὴ βουνό,
τὰ δρομάκια π᾽ ἀνέβαιναν στὸν Οὐρανό,
τὰ κλαδιά-λοφία πάνω στὰ δέντρα,
τὶς λάμψεις τῶν πουλιῶν καὶ τῶν ἐντόμων,
τὰ φίδια ποὺ γυαλίζαν τυλιγμένα
στοὺς κορμούς, καὶ τρέχανε σαΐτες
ἀπ᾽ τό ᾽να ἄκρο στ᾽ ἄλλο, μὰ καὶ τὸ φῶς
– τὴ δόξα! – τοῦ τοπίου ποὺ ἁπλωνόταν..-
ὅλα τους τἆδε· μὰ ὅ,τι λαχταροῦσε
καὶ δ έ ν εἰδε, ἦταν μορφὴ ἀ ν θ ρ ώ π ο υ·
μήτε κι ἄκουσε ἀνθρώπινη λαλιά· ἀλλ᾽ ἄκουγε
τὸ μυριόστομο τὸ κρώξιμο ἀπ᾽ τὰ θαλασσοπούλια,
τὸ ἀστραπόβροντο, λεῦγες μακριὰ στοὺς ὕφαλους,
τὸν ψίθυρο τῶν δέντρων σὰν κινοῦνταν
δαρμένα ἀπ᾽ τοὺς ἀνέμους, καὶ τὸν κρότο
ἀπὸ χείμαρο ποὔφτειαχνε τὸ κῦμα,
σὰν κυλοῦσε ὁρμητικά στὴ θάλασσα. Ὁλημερίς
καθότανε συχνὰ κοιτῶντας μές στὸν πόντο,
ὡς ναυαγός, μὴ κ᾽ ἐμφανιστῇ κάνα παννάκι·
μὰ δ έ φαινόταν… Καὶ κάθε μέρα
ἀντίκρυζε τὸν ἥλιο μὲ τὶς κόκκινες ἀχτῖδες του
ἀνάμεσα σὲ φοινικιές, σὲ φτέρες καὶ γκρεμούς,..
τὸ ἀεράκι πέρα στ᾽ ἀνατολικά νερά,
τὸ ἀεράκι πάνω στὸ νησί,..
τὸ ἀεράκι στὰ δυτικά νερά·
ἔπειτα τ᾽ ἄστρα τὰ μεγάλα στὸ στερέωμα,
τὸν βρυχούμενο ὡκεανό, καὶ πάλι
τὶς κόκκινες ἀχτῖδες στὸ ἡλιοβασίλεμα..-
μὰ π ο υ θ ε ν ά παννάκι!..
Σειρὲς μακριές μὲ βράχια ἔχουνε φτειάξει χάσμα
καὶ μές στὸ χάσμα ἀφρὸς καὶ κίτρινη ἄμμος·
στὸ βάθος στέγες κόκκινες σὲ στενή ἀποβάθρα
πλάι-πλάι· παραπέρα, ἕνα ἐκκλησάκι· πιό πάνω
δρόμος μακρύς πρὸς ἕναν ψηλό, σὰν πύργο, μύλο·
παραπίσω στὸν ὁρίζοντα σταχτὴς ἀμμόλοφος
μὲ τάφους Δανικούς· ἐκεῖ δασάκι ἀπὸ φουντουκιὲς
ποὺ στοι…
Τραβάω στὴ Ρώμη, τὴν πόλη τῆς ἀγάπης, τὴν πόλη τῆς πίτσας καὶ τοῦ ἐσπρέσσο, τὴν πόλη τοῦ Ὀκταβιανοῦ Αὐγούστου, τὴν πόλη τοῦ Ἡρώδη, τοῦ Ἀλέξανδρου, τοῦ Καίσαρα, τοῦ Γκαριμπάλντι, τοῦ Μουσσολίνι, τοῦ Μπερλουσκόνι, τοῦ Φελλίνι, τοῦ Παβαρόττι, τοῦ Τορτελλίνι -τὴν πόλη ὅλων αὐτῶν. Θαμπώθηκα ἀπ᾿ τὸν τροῦλο καὶ τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὶς τροῦφες καὶ τὸ λευκὸ κρασί, κ᾿ ἔμαθα κάπως ἐσένα, Θέ μου.
᾽Εδῶ μπορεῖ κάποιος νὰ σωθῇ…
Ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ἔχει ἀγοράσει οἰκία…
Ἐδῶ μπορεῖ κάποιος νὰ κατορθώσῃ τὴ σωτηρία…
Per tutta la famiglia!
Συγνώμη, ἡ μαμᾶ κι ὁ μπαμπᾶς ἀκόμα ζοῦν,..
ἀλλιῶς θὰ τ᾿ ἀγόραζα κ᾿ ἐγώ νὰ τοὺς ἐλευθερώσω
ἀπ᾿ τὴν Κόλαση.
Εὐχή γιὰ τὴ μαμᾶ –
συγχώρεση γιὰ τὸν μπαμπᾶ.
Χαιρετίσματα ἀπ᾿ τὴ Ρώμη!
Ἀπίστευτες μερικὲς εὐκαιρίες γιὰ προσκύνημα,
μὰ ἡ οὐρὰ εἶναι τόσο μεγάλη…
Πηγαίνω καὶ τρώω ρέγγα ἀντὶ νὰ στέκωμαι ὄρθιος…
Μετὰ τὸ μεσημεριανό:
ἡ κλίμακα τοῦ Πιλάτου·
ἡ κλίμακα ποὺ κατέβηκε ὁ Ἰησοῦς, κ᾿ ἔπειτα τὸν καταδίκασαν σὲ θάνατο!..
Ὅποιος τὴν ἀνεβῆ μὲ τὰ γόνατα, θὰ σωθῇ, λέει ὁ ὁδηγός.
Λέει… πὼς τὴν κλίμακα τὴ φέραν ἀπ᾿ τὴν Ἰερουσαλήμ…
Σκαρφαλώνω
πάνω –
σκαλί-σκαλί –
γδαρμένος –
σὰν καβούρι
πεινασμένο γιὰ σωτηρία!
Ξαφνικὰ ἀκούω
ἀπ᾿ τὸν οὐρανό;.. Ἢ ἀπ᾿ τὸ κεφάλι μου μέσα;..
Ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεως ζήσεται.
Λίγα μπορῶ νὰ πῶ στ᾿ ἀλήθεια γιὰ τὸ Μαρτῖνο Λούθηρο. Διάβασα λιγάκι μόνος μου. Δὲ μίλησε γιὰ τίποτ᾿ ἄλλο. Ἦταν ἔντρομος γιὰ τὴ ζωή του. Πρὶν τὴ σύγχρονη Ἰατρική, πρὶν ἀπ᾿ τ᾿ ἀντιβιοτικά, τ᾿ ἀποχωρητήρια καὶ τὸ μουρουνέλαιο, τὶς πετσέττες, τὴν παρακεταμόλη καὶ τὴν ἐποχὴ τῶν ἀντιβιοτικῶν· πρὶν ἀπ᾿ τὰ ἐμβόλια, τὴ χημειοθεραπεία, τὴ νάρκωση καὶ τὴν ἀναισθησία. Ζοῦσε στὴν ἐποχὴ τῆς πανούκλας. Ὁ κόσμ…
Ὁ Ἀλέξανδρος Στ΄ δὲν ἔπραξε τίποτ᾿ ἄλλο, οὔτε συλλογίστηκε, παρὰ νὰ ἐξαπατᾷ τοὺς ἀνθρώπους καὶ πάντοτε πετύχαινε· κανείς ἄλλος δὲν ὑπῆρξε ἱκανώτερός του νὰ δίνῃ ἔνθερμες διαβεβαιώσεις κ᾿ ὑποσχέσεις – μ᾿ ὅρκους φρικτούς! – γιὰ τ᾿ ὁ,τιδήποτε· καὶ παραταῦτα κανείς ἄλλος δὲν ὑπῆρξε ποὺ νὰ μένῃ λιγώτερο πιστὸς σ᾿ ἐκεῖνες. Ἀλλὰ οἱ ἀπάτες του ἀπέβησαν πάντα ὑπέρ του, διότι γνώριζε καλά τοῦτο τὸ ζήτημα τῶν ἀνθρωπίνων.
Οἱ ἄνθρωποι κρίνουν βλέποντας τὰ φαινόμενα κι ὄχι ψηλαφίζοντας τὰ πράγματα.
Ὁ ἡγεμόνας, κεφάλαιο XVIII
Ἡ ἐπιστήμη μου εἶναι κείνη τοῦ πειράματος… Ἀφουγκράζομαι τὴ φύση τῶν ἀνθρώπων· δέν τὴν καθορίζω -τὴν καταγράφω.
Μακιαβέλλι, Δ΄ ἑνότητα
Τὸ κομβικὸ ἔργο τῆς νεώτερης πολιτικῆς σκέψης, ἐκδίδε…
